هشت شمسه از جلوه هشتمین خورشید
شمس الشموس؛ شمس هفت
همان طور که خورشید تابان، از آیات عظیمه الهی و تربیت کننده اشیا روی زمین است، وجود مقدس پیامبر(ص) و هر یک از آل طاهرینش(ع) تربیت کننده نفوس بشریت و هدایت کننده مردم هستند و همانند چراغ تابان انسان را از ظلمت کفر و جهل می رهانند. از آنجا که حضرت رضا(ع) در خراسان دفن شده و این استان در مشرق قرار دارد یعنی آفتاب از این جانب طلوع می کند، این شمس ظاهری طلوعش از جانب آن شمس حقیقی است و از این جهت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) را شمس الشموس گفته اند.
قبله هفتم؛ شمس هشت
محسن رجبی قدسی در شرح این لقب توضیح می دهد: «از منظر فقه اسلامی واجب است مسلمانان نمازهای واجب و در شرایط عادی، نمازهای مستحبی را به سمت قبله یعنی کعبه در مسجدالحرام اقامه کنند؛ از این رو، مسلمانان بیش از یک قبله که همان کعبه است، ندارند. ولی با توجه به معنای لغوی قبله، یعنی آنچه به سبب شرافت و بزرگی مورد توجه و علاقه مردم است و پیوند و اجتماع آنان را به همراه دارد، این کلمه، معانی و کاربردهای گوناگونی پیدا کرده است. از جمله لقب قبله هفتم برای امام رضا(ع) که به نظر می رسد از سنت زیارت زائران ایرانی نشأت می گیرد.
چرا که زائران ایرانی پس از زیارت بیت الله الحرام، قبله مسلمانان در مکه معظّمه، و زیارت مرقد مطهر پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س)، امام حسن(ع)، امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در مدینه منوره، به عراق می رفتند و مضجع شریف حضرت علی(ع) را در نجف اشرف، و امام حسین(ع) را در کربلای معلی، و امام موسی کاظم(ع) و امام جواد(ع) را در کاظمین، و امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) و سرداب مقدس امام عصر(عجا…) را در سامرا، زیارت میکردند؛ سپس برای اینکه زیارت چهارده معصوم را کامل به جا آورده باشند به مشهد مقدس سفر کرده و به زیارت امام رضا(ع) نیز مشرف می شدند.
بنابراین، از آنجا که بارگاه منور امام رضا(ع) هفتمین مکانی بود که پس از کعبه زیارت می شد و کانون توجه و توسل مسلمانان بود، به آن قبله هفتم می گویند.»