هشت شمسه از جلوه هشتمین خورشید
رئوف؛ شمس یک
این لقب بعد از شهادت امام رضا(ع) به ایشان داده شد و دلیلش نیز به خاطر شهرت ایشان در برآورده کردن حوائج زائران است. محسن رجبی قدسی، پژوهشگر بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در این باره می گوید: «در زیارت امام رضا(ع) منسوب به امام جواد(ع) آمده است: السلام على الامام الرئوف. یعنى سلام بر امام مهربان، دلسوز، مهرورز و خیرخواه.»
عالم آل محمد(ص)؛ شمس دو
یکی از القاب امام رضا(ع) عالم آل محمد(ص) است. می دانیم که همه ائمه اطهار(ع) عالم آل محمد(ص) بوده اند، اما چه شده که این تعبیر درباره حضرت علی بن موسی الرضا(ع) به کار رفته است؟ رجبی قدسی، در این باره می گوید: «امام کاظم(ع) به فرزندانشان فرمودند: برادر شما على بن موسى(ع)، عالِم آل محمد(ص) است. مسائل دینى خود را از او بپرسید و آنچه را به شما مى گوید، حفظ کنید. زیرا، من از پدرم جعفر بن محمد(ع)، مکرر شنیدم که فرمودند: همانا عالم آل محمد(ص) در صلب توست و اى کاش او را مىدیدم».
غریب الغربا؛ شمس سه
غریب الغربا به معنای غریب غریبان است و کسی را گویند که از همه غریب تر است. در خصوص علت بروز این الفاظ در مورد امام رضا(ع) در لسان عامه مردم پس از شهادت ایشان، روایاتی است که در خصوص شهادت و مکان دفن ایشان وارد شده است.
کارشناس بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در این خصوص توضیح می دهد: «در روایتى از امام صادق(ع)، امام رضا(ع)، امامى واجب الاطاعه، غریب و شهید توصیف شدهاند؛ اِنَّه امامٌ مفترض الطاعةُ غریبٌ شهیدٌ. همچنین در دعای دوازده امامِ خواجه نصیرالدین طوسی، در وصف ایشان، الشهید المسموم و الغریب المغموم و القتیل المحروم آمده است.»
وی در توجیه این لقب، بیشتر دورى امام از مدینه را وجه غربت آن حضرت دانسته و می گوید: «هر چند برخى دیگر از ائمه(ع) نیز در خارج از مدینه زندگى مى کردهاند و مقبره شان دور از مدینه بوده است؛ ولى براى ایشان لقب غریب به کار نرفته است. این لقب فقط براى امام حسین(ع) به دو صورت «غریب» و «غریب الغربا» آمده است. برخى نفى امامت امام رضا(ع) را از سوى بعضى نزدیکان و شیعیان و ناشناخته ماندن دیدگاه هاى توحیدى امام را، وجه غربت آن حضرت دانسته اند.»